تعقیبات نماز و نماز اوّل وقت

 

س ۳۰: بعضی‌ها بعد از خواندن نماز بلافاصله بلند می‌شوند و دنبال کارهای خودشان می‌روند؛ آیا این اشکال دارد؟

ج: در روایت هست انسانی که نماز می‌خواند و بعد از نماز بلند می‌شود و می‌رود، خدا به ملائکه می‌گوید: «ببینید این بنده‌ی من محتاج به من نبود و چیزی از من نخواست»^[۱۴]. این‌ها بیاناتی است آمده تا ما را به این باور برساند که ما محتاجیم و خدا بی‌نیاز و ما همیشه باید عرض احتیاج به خدای بی‌نیاز کنیم و این یکی از عبادت‌های بسیار بزرگ است. لذا در تعقیبات نماز مستحب و واجب حضرات معصومین ع نیازمندی‌های خاصی را که ما داریم امّا به آن توجّه نداریم، به صورت دعا درآورده‌اند و فرموده‌اند که این را بعد از نمازِ شب، آن را بعد از نماز صبح، آن یکی را بعد از نماز ظهر و عصر بخوانید؛ همه احتیاج است؛ امّا چیزهایی که ما خیال می‌کنیم احتیاج داریم، همین نان و آب و گوشت و خانه و این چیزها است. چیزهای دیگر هم مورد احتیاج هست، امّا ما توجّه نداریم و آن‌ها یادمان داده‌اند و فرموده‌اند این‌ها را هم بخواهید.

س ۳۱: آیا لازم است بعضی عبادات و اذکار مثلاً در زمان و ساعت معیّنی باشد تا اثر داشته باشد؟

ج: نظم در هر کاری خوب است. یکی از نتایج بی‌نظمی این است که کار ترک می‌شود؛ لذا گفته‌اند برای این کارها هم نظم داشته باشید. ساعت‌هایی که در آن کارهایی پیش نمی‌آید تا انسان را محروم کند؛ مثلاً بعد از نماز صبح تا اوّل طلوع آفتاب انسان کاری ندارد، این‌جا باید این‌جا باید این کارها را انجام داد که ترک نشود. اگر برای روز بگذاریم، کارهای دیگر هجوم می‌آورد و ترک می‌شود. اگر ما بخواهیم ادامه داشته باشد. باید وقت وقت خاصی برایش قائل شویم که منجر به ترک نشود.

س ۳۲: صرف نظر از ادامه دادن، خودِ آن زمان‌ها در اثرگذاری هم با هم تفاوت ندارد؟

ج: چرا؛ اگر بخواهید وسط روز این کارها را بکنید، حواس‌تان پرت است؛ چون چشم می‌بیند، گوش می‌شنود، ماشین‌ها بوق می‌زنند، آدم‌ها می‌آیند و می‌روند، حواست پرت می‌شود؛ امّا قبل از طلوع آفتاب این‌طور نیست. آن زمان به انسان در تجمّع حواس کمک می‌کند؛ بنابراین این‌طور کارها را صبح انجام بدهیم بهتر است. این‌که خدا گفته شب نماز بخوانید، چرا گفته است؟ روز هم می‌خوانی امّا آن خاصیت شب را ندارد؛ چون شب خلوت است، همه خوابند، گوش چیزی نمی‌شنود، تاریک است، چشم نمی‌بیند و حواس به سمت خدا می‌رود. امّا روز این‌ها می‌بینند؛ و می‌شنوند، به دل انتقال می‌دهند و دل حواسش پرت می‌شود.

س ۳۳: در بین الطّلوعین چه عملی را بیشتر توصیه می‌فرمایید؟

ج: دستور داده‌اند تا طلوع آفتاب مشغول ذکر و عبادت و تعقیب باشید. بعد از نماز، قرآن بخوانید و بعد از آن، ذکر بگویید و تا طلوع آفتاب دعاهای وارده را بخوانید؛ امّا کار دنیایی نکنید.

س ۳۴: چه اذکار و تعقیباتی بگوییم که همیشه ادامه بدهیم و بتوانیم با آن مأنوس باشیم و نخوابیم تا وقت‌مان هدر نرود؟

ج: بعد از نماز باید یک مقداری قرآن بخوانید؛ حداقل پنجاه آیه باشد^[۱۵] و بعد از قرآن ذکر بگویید. اگر انسان نیاز به خواندن رساله دارد، رساله بخواند و اگر نیاز ندارد، ذکر بگوید تا آفتاب طالع شود.

س ۳۵: بعد از نماز جماعت شعارهایی گفته می‌شود مثل تکبیر و دعا برای رهبر و غیره؛ بهتر است این‌ها اوّل گفته شود یا تسبیحات حضرت زهرای مرضیه ع؟

ج: در رساله نوشته‌اند: بعد از نماز مستحب است انسان سه بار تکبیر بگوید؛ بنابراین آن سه تکبیر طبق رساله است. شعار دادن هم نشانه هدف ما است. این همه شهید دادیم؛ این همه مسلمانان متحمل رنج و مصیبت شدند؛ این بایدبا شعار حفظ شود تا مردم فراموش نکنند. منتهی عقب و جلو گفتن آن حرف دیگری است؛ امّا مسئله‌ی مهمی است. لَعن بر ظالمین، لَعن بر کفّار، لَعن بر آمریکا و اسرائیل جزء برنامه‌های دینی ما است. خدا چند بار در قرآن کریم گفته است: «إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْکافِرِین»‏^[۱۶] و «أَلا لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمینَ»^[۱۷]، این‌ها حرف خدا است. ما هم داریم عمل می‌کنیم؛ امّا ضد انقلاب ناراحت می‌شود و می‌گوید: «این را نگو و به جایش تسبیحات بگو.» تسبیح سر جایش هست. طوری نیست همه را با هم بگو. خود حضرت زهرا ع این را دوست دارد؛ اسمش، رسمش، دینش، خطّش با پیروزی این انقلاب به مردم رسید ولی اگر آن حکومت بود که نمی‌شد؛ بنابراین این حرف‌ها کج سلیقگی است. تکبیر گفتن اشکالی ندارد.

س ۳۶: شعارها را قبل از تسبیحات حضرت زهرا ع بگوییم؟

ج: گاهی نمی‌شود اوّل آن را بگویند بعد این را بگویند؛ لابدّ این گونه بین مردم جا افتاده است که اوّل این را بگویند بعد آن را بگویند. هر دو در جای خودش قرار می‌گیرد. کسانی که بنا است اعمال را بنویسند اشتباه نمی‌کنند؛ این را اوّل می‌نویسند و آن را دوم. روایت داریم که تسبیحات به اندازه‌ی هزار رکعت نماز است؛^[۱۸] با این‌که نماز خیلی بالا است، امّا این اهمّیّتش زیاد است برای حفظ ایشان در جامعه لازم و ضروری است، لذا یکی از تعقیبات مهم بعد از نماز همین است؛ چون اسم ایشان روی آن است. به مناسبت اسم ایشان اسم امیر المؤمنین ع هم هست، برای حفظ این اسم باید این کار انجام بگیرد.

س ۳۷: ترتیب گفتن تسبیحات حضرت زهرا ع چگونه است؟

ج: اوّل خدا؛ ۳۴ مرتبه الله اکبر مقدّم بر همه است، بعد هم ۳۳ مرتبه الحمدلله، ۳۳ مرتبه سبحان الله.^[۱۹] همه‌اش هم برای خدا است امّا به نام ایشان است؛ این نام حضرت ع خیلی مسئله است.

س ۳۸: از اثرات آیۀ الکرسی بعد از نماز بفرمایید.

ج: آیۀ الکرسی قبل از نماز، بعد از نماز، قبل از خواب، بعد از خواب، انسان را از خیلی چیزها حفظ می‌کند. خدا از خطر دزد، از خطر چیزهای دیگر حفظ می‌کند؛ از خطر از ما بهتران! (جِن‌ها) حفظ می‌کند.