دوست بد چه تأثیری در انسان دارد؟
ج: در دعایی از امام سجّاد ع آمده است: «وَ أَلْبِسْ قَلْبِیَ الْوَحْشَهَ مِنْ شِرَارِ خَلْقِکَ»؛[۶] خدایا!کاری کن من با آدم‌های بد، انس پیدا نکنم. از آن‌ها وحشت کنم و این وحشت باعث شود از آن‌ها دوری بجویم؛ چون آدم‌های شِرار و آدم‌های گنه‌کار کسانی هستند که اگر به طرف آن‌ها بروی، حالت گنه‌کاری آن‌ها به تو هم منتقل می‌شود؛ لذا فرموده‌اند نه تنها با آن‌ها معاشرت نکن، بلکه با اهل تقوا معاشرت که که روحیه‌ی ترس از گناه، از آن‌ها به شما منتقل شود و شما هم اهل تقوا شوی؛ امّا اگر انسان با بدها معاشرت کرد، مقدّمات بدی از آن انسان‌های بد به او نفوذ می‌کند و مثل همان‌ها بد می‌شود. این یکی از لوازم ساختن خود است. اگر می‌خواهی ساخته شوی، دوستی با شخص بد نباید باشد. با بدها نباش. به آن‌ها بگو: «سلام علیکم و رحمۀ الله، خداحافظ شما.» امّا اگر به خانه‌اش بروی و بنشینی با هم بگویید و بخندید، بدی او ضمن این‌ها می‌آید و تو هم مثل او می‌شوی.
باید با آدم‌های بد معاشرت نکنیم، بلکه به عکس با آدم‌های خوب معاشرت کنیم. درباره‌ی معاشرت در قرآن کریم کم صحبت شده است ولی یک آیه‌ی خیلی جامع و خوبی را خدا بیان کرده که تکلیف را روشن کرده است. خدا فرمود: « الْأَخِلاَّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقینَ»[۷]، روز قیامت همه با هم دشمن می‌شوند. این می‌گوید: «تو به من گفتی بیا برویم آن مجلس و من هم آمدم و لذا بهایی شدم. تو به من گفتی این کتاب را بخوان و من خواندم و لذا بی‌دین شدم.» آن‌جا یقه‌اش را می‌گیرد. «إِلاَّ الْمُتَّقینَ». امّا آدم‌های با تقوا در سایه‌ی تقوا با هم رفاقت کردند و این هم اگر ضعف داشت، با رفاقت با او قوّت پیدا کرده است. پس خیلی خوشحال هستند و آن‌جا به جای این‌که عَدو شوند، خیلی خوشحال هستند و تقدیر می‌کنند؛ بنابراین باید با آدم‌های با تقوا معاشرت کرد به این منظور انتقال تقوا از او به ما؛ و از آدم‌های گنه‌کار هم باید فرار کرد، فرارَک مِنَ الأسد؛ این‌قدر خطرناک هستند.
